Eurovision’da LGBTIQ+ görünürlüğü
LGBTIQ+ topluluğunun yıllardır süren hak ve görünürlük arayışına Eurovision sahnesi de defalarca şahitlik etti. Eurovision sahnesi onlarca LGBTIQ+ bireyini ağırlarken görünürlük kazanılmasında büyük rol oynadı. Gelin hep beraber bu yolculuğun detaylarına inelim.
İşte karşınızda Eurovision tarihinin en görünür en unutulmaz 11 LGBTİQ+ sanatçısı!
1998 | Dana International | İsrail
1998 yılının sansasyonel kazananı Dana International’in trans birey olduğunu biliyor muydunuz? Diva şarkısı ile gönüllerimizi fetheden Dana, Eurovision tarihinin ilk görünür trans birey kazananı oldu. Dana’nın İsrail’i temsil edeceği belli olduktan sonra İsrail’de radikal Ortadoks Yahudiler sokaklara dökülüp protestolar gerçekleştirmiş, hatta Dana bazı protestocular tarafından ölüm tehditleri almıştı. Dana ise en büyük cevabını Eurovision’u kazanarak vermişti.
2003 | t.A.T.u | Rusya
Avrupa’nın en homofobik ülkelerinden biri olan Rusya’yı temsil eden eşcinsel grup t.A.T.u karşınızda! Rusya bayrağı, çıkış yaptıktan kısa bir süre sonra tüm dünyaya kendini tanıtan ve büyük ilgi uyandıran t.A.T.u’ya emanet edildi. Eurovision’da “Ne Ver,Ne Boisia” şarkısı ile birinciliği 3 puanla, ikinciliği ise 1 puanla kaçıran t.A.T.u, yarışmadan 3. olarak ayrıldı.
2007 | DQ | Danimarka
Karşınızda renkli görünümü ve muhteşem enerjisiyle DQ! Danimarka’yı drag queen kimliğiyle, “Drama Queen” isimli parçasıyla temsil eden DQ, finale kalamayıp yarı finalde elendi. Eurovision’da derece elde edemese de geriye kalan renkli şovu sayesinde hâlâ sevilen performans sanatçılardan biri olarak anılmaya devam ediyor.
2007 | Marija Šerifović | Sırbistan
2007 yılının galibi Marija da tıpkı Dana International gibi görünür bir trans birey. Güçlü vokalleri ile hepimizi büyüleyen “Molitva” kazanmayı sonuna kadar haketti. Aynı zamanda Marija, Sırbistan’a ilk ve tek galibiyetini kazandırdı.
2013 | Krista Siegfrids | Finlandiya
“Marry Me” adını verdiği parçasını gelinlikli bir sahne şovu ile bizlere sunan Krista, izleyenlere unutulmaz bir şov yaşatmıştı. Perfonmansın sonunda kadın back vocali ile öpüşen Krista, LGBTIQ+ görünürlüğünü 2013’te de devam ettirmişti.
2014 | Conchita Wurst | Avusturya
Ve karşınızda cinsiyet normlarını yıkarak unutulmaz bir galibiyet kazanan CONCHITA WURST! Güçlü perfonmansı ve ikonik sahne şovuyla “Rise Like a Phoenix”, izleyicilerine unutamayacakları anlar yaşattı. Bunun yanı sıra TRT Genel Müdürü İbrahim Eren, Türkiye’nin Eurovision’a dönme durumundan bahsederken Wurst hakkında “Şu anda katılmayı düşünmüyoruz. Oylama sistemi gibi gerekçelerimiz var. Bir de kamu yayıncısı olarak, Avusturyalı birinci olan sakallı, etekli, cinsiyet kabul etmeyen, herhangi bir cinsiyeti olduğunu söylemeyen, ‘Aynı anda hem erkeğim hem kadınım” diyen birini saat 21.00’de, çocukların seyrettiği bir zamanda ben canlı yayımlayamam ki. Avrupa Yayıncılar Birliği’ne, Eurovision’la ilgili olarak ‘Siz saptınız değerlerinizden.’ dedim. Bundan dolayı başka ülkeler de çıktı. Orada bir zihin karmaşası var. O düzelirse tekrar Eurovision’a gireriz.” açıklamasını yaptı.
2016 | Hovi Star | İsrail
Açıkça eşcinsel olduğunu belirten Havi, birçok problemle karşılaştı. Nisan 2016’da Hovi, Moskova’da Eurovision turunda LGBT ayrımcılığına uğradı. Havalimanında gümrük kontrolleri sırasında, gümrük memurlarının pasaportunu yırttığını, elbiseleri, makyajı ya da eşcinsel olduğu için ona gülüp onunla dalga geçtiklerini açıkladı. “Made Of Stars” parçası ile yarışmayı 16. sırada tamamlayan Havi, Eurovision tarihine adını yazdırdı.
2006’da bağımsızlığını ilan etmiş bir ülke olmasına rağmen insan hakları konusunda oldukça gelişmiş bir ülke olan Karadağ 2017’de tercihini Slavko’dan yana yaptı.
“Space” güzel bir şarkı olmasına rağmen Slavko, yarıştığı yarı finalde 16. olarak büyük finale çıkma hakkını kaybeden ülkelerden birisi oldu.
2017 | Slavko Kalezic | Karadağ
2018 | Ryan O’Shaughnessy | İrlanda
Eşcinsel bir çiftin aşk hikayesini anlatan “Together” şarkısı, klip ve canlı performansı ile hikayeyi destekleyerek duyguyu izleyiciye geçirmeyi başardı. Güçlü bir yarı finalden 6. olarak çıkan “Together” büyük finali ise 16. olarak tamamladı.
2018 | Sara Aalto | Finlandiya
2018 bildiğimiz üzere rekabet dolu, güçlü rakiplerin olduğu bir yıldı. Son zamanların en güçlü yarı finalinden 10. olarak çıkan Sara, büyük finalde yarışmaya hak kazandı. Yayınladığı video klipte LGBTIQ+ görünürlüğüne dikkat çeken Sara, canlı perfonmansında da bu görünürlüğü devam ettirdi. Güçlü vokali ve başarılı sahne perfonmansına rağmen “Monsters” finalde toplam 46 puan alarak 25. oldu.
2019 | Bilal Hassani | Fransa
Faslı bir ailenin 2. çocuğu olan Bilal, 2015 yılında arkadaşı Nemo Schiffman tarafından cesaretlendirilerek The Voice Kids yarışmasının ilk sezonuna katılmış, elemelerde Conchita Wurst’un “Rise Like a Phoenix” şarkısına cover yapmıştı. 2018 yılında ise Fransa’nın 2019 Eurovision için düzenlediği Destination Eurovision yarışmasındaki 18 katılımcıdan biri oldu. 2018 Destination Eurovision kazananı Madame Monsieur’un yazdığı “Roi” şarkısıyla ulusal finali kazanarak yarışmaya gitmeye hak kazandı. Anlamlı şarkısına ve önemli mesajlar içeren perfonmansına rağmen yarışmayı 16. sırada tamamladı.
BONUS : 1974 | ABBA | İsveç
1974 yılında “Waterloo” ile Eurovision Şarkı Yarışmasına katılan grup bu esnada “ABBA” adını aldı. 6 Nisan 1974’teki Eurovision Şarkı Yarışması’nda “Waterloo” ile birinci olan grup Avrupa ülkelerinin yanı sıra ABDde de ünlü olmasını sağladı. Piyasaya sürdükleri “Dancing Queen,Money Money Money ve Gimme! Gimme! parçaları ile LGBTIQ+ topluluğunun bir numarası olan ABBA günümüzde dahi en büyük gay ikonlardan birisi olarak gösterilir.
